Wydajność i motywacja

Lean Management w zarządzaniu projektami: do czego służy i jak skutecznie go wdrożyć?

Projekt kończy się sukcesem, gdy minimalizujesz wysiłek, a maksymalizujesz wartość. Filozofia Lean Management, wywodząca się z doświadczeń Toyoty, to precyzyjna strategia, która zmienia to myślenie w rzeczywistość. Sprawdź, jak krok po kroku zastosować lean management, by podnieść efektywność prowadzonych projektów.

W tym artykule dowiesz się: Czym jest Lean Management i do czego służy w projektach. Jak rozpoznać i eliminować siedem typów marnotrawstwa. Jakie korzyści daje system Pull w projektach. Jak wdrożyć Lean Management w zespole projektowym. Jak działa ciągłe doskonalenie (Kaizen). Jakie błędy najczęściej popełnia się przy wdrażaniu Lean. Jak Lean poprawia efektywność, jakość i wykorzystanie zasobów.

Co to jest Leam Management?

Lean Management wywodzi się bezpośrednio z Systemu Produkcyjnego Toyoty (TPS), którego twórcą był Taiichi Ohno. Fundamentem tej filozofii jest prosta, ale rewolucyjna zasada: eliminacja marnotrawstwa (Muda, Mura, Muri), ciągłe doskonalenie (Kaizen) i maksymalizacja wartości dla klienta. Chociaż Lean narodził się jako odpowiedź na pytanie, jak zarządzać produkcją w firmie, dziś jego zasady są z powodzeniem wdrażane globalnie w różnych obszarach biznesu, daleko poza samą produkcją.

Jak Lean Management wpływa na efektywność projektów?

Zarządzanie lean to podejście, które ma jedną misję w projektach: usprawnić pracę i dać klientowi jak najwięcej wartości. Jak to działa w praktyce? Poprawa efektywności zaczyna się od rozpoznania i eliminacji siedmiu typów marnotrawstwa, które marnują zasoby (czyli czas, pieniądze, energię zespołu). Usunięcie tych niepotrzebnych czynności przynosi konkretne korzyści: szybszą realizację zadań, lepszą jakość produktu lub usług i optymalne wykorzystanie zasobów. Takie rezultaty są pożądane w odpowiednim zarządzaniu projektem.

A więc marnotrawstwo to wszystko, co zużywa zasoby, ale nie zwiększa wartości końcowej dla klienta:

• Nadprodukcja (ang. overproduction): polega na wytwarzaniu czegoś za wcześnie lub w nadmiarze. Jest to widoczne np. w tworzeniu niezatwierdzonych funkcjonalności lub raportów, które niemal natychmiast będą wymagały zmian.
• Oczekiwanie (ang. waiting): obejmuje wszelkie przestoje, podczas których zespół pozostaje bezczynny. W praktyce jest to czas stracony na oczekiwanie na akceptację dokumentu, uzyskanie dostępu do narzędzia czy otrzymanie opinii od klienta – wszystko to generuje niepotrzebny koszt.
• Transport (ang. transportation): dotyczy niepotrzebnego przesyłania informacji lub dokumentów. Przykładem jest sytuacja, gdy dokument musi przejść przez zbyt wiele etapów i osób, zanim dotrze do celu.
• Nadmierne przetwarzanie (ang. over-processing): oznacza wykonywanie pracy zbyt dokładnie lub zbyt skomplikowanie w stosunku do faktycznych wymagań klienta.
• Zapasy (ang. inventory): To nagromadzenie nadmiaru pracy w toku (WIP – Work In Progress). Marnotrawstwo to polega na piętrzeniu zbyt wielu rozpoczętych, lecz nieukończonych zadań lub generowaniu dokumentacji, która szybko traci swoją wartość.
• Ruch (ang. motion): Odnosi się do niepotrzebnego wysiłku – zarówno fizycznego, jak i mentalnego. Obejmuje marnowanie czasu na szukanie plików, uczestnictwo w nieefektywnych spotkaniach oraz konieczność ciągłego przełączania kontekstu między zadaniami (multitasking).
• Wady (ang. defects): to błędy i pomyłki, które bezwzględnie wymagają późniejszej pracy naprawczej. Błędy w kodzie lub błędne zrozumienie wymagań klienta wydłużają czas realizacji i obniżają jakość.

Pull system w zarządzaniu projektami - praca na żądanie

W systemie Pull zadanie jest „zaciągane” przez zespół do realizacji tylko wtedy, gdy ten zespół jest faktycznie gotowy i ma wolną moc przerobową. To różnica w stosunku do tradycyjnego modelu Push, gdzie praca jest „wypychana” do przodu, niezależnie od gotowości odbiorcy. Model Push często prowadzi do piętrzenia się zadań i przeciążenia. Główna korzyść z podejścia Pull to pomoc w unikaniu nadprodukcji. Zapobiega to robieniu rzeczy „na zapas” (np. dokumentacji czy funkcjonalności), zanim klient ich potrzebuje. Taki nadmiar tworzy niepotrzebne zapasy (WIP), które szybko się starzeją i generują drogie poprawki.

Wdrożenie Systemu Pull znacząco poprawia przewidywalność i płynność pracy. Dzieje się tak, ponieważ:

• System zapobiega gromadzeniu się pracy w toku (WIP), dzięki czemu poszczególne etapy procesu nie są zasypywane nadmiarem zadań.
• Kiedy praca zatrzymuje się w strumieniu wartości, natychmiast widać, który etap jej nie „zasysa”. To miejsce staje się widocznym wąskim gardłem, co pozwala na szybką interwencję i usprawnienie procesu.
• Zespoły mogą skoncentrować się na mniejszej liczbie zadań jednocześnie. Taka zwiększona koncentracja redukuje błędy i znacząco przyczynia się do lepszej jakości końcowego rezultatu.

Aby System Pull działał sprawnie i efektywnie, niezbędne jest zastosowanie narzędzi, które pomagają wizualizować przepływ pracy i kontrolować jej ilość. Sprawdzają się tu dwa mechanizmy: tablice Kanban i limity WIP. Te pierwsze służą do wizualizacji wszystkich zadań projektowych i ich aktualnego statusu w procesie (np. „Do zrobienia”, „W trakcie”, „Ukończone”). To właśnie ta wizualizacja umożliwia zespołowi „zaciąganie” zadań z poprzedniego etapu, gdy tylko zwolni się miejsce w kolumnie, nad którą aktualnie pracuje. Natomiast limity WIP (Work In Progress) to ustalone, maksymalne ograniczenia liczby zadań, które mogą znajdować się jednocześnie w danym etapie procesu. Limity te uniemożliwiają pracownikom „wypychanie” (Push) zadań do kolejnych etapów. W ten sposób wymuszany jest mechanizm „zaciągani” (Pull), który skutecznie pomaga uniknąć nadmiernej produkcji.

Jak efektywnie wdrożyć Lean Management w zespole projektowym?

Wdrożenie Lean Management w zespole projektowym to proces, który wymaga zaangażowania i transformacji kulturowej, mającej na celu osiągnięcie szybszej realizacji, lepszej jakości i optymalnego wykorzystania zasobów. Proces ten, wykraczający poza jednorazową zmianę, prowadzi do efektywnego i nowoczesnego zarządzania projektami, pozwalając działać strategicznie w zarządzaniu.

Skuteczne wprowadzenie zarządzania lean do zespołu projektowego można podzielić na cztery kroki:

1. Na początku trzeba ujednolicić wiedzę. Upewnić się, że cały zespół rozumie rolę Lean Management – czyli jak eliminować marnotrawstwo i co tak naprawdę jest wartością dla klienta.
2. Następnie należy dokładnie sprawdzić, jak praca przebiega. Wizualnie zmapować aktualny przepływ pracy Lean. To pozwoli Wam szybko zlokalizować i wskazać, gdzie pojawia się siedem typów marnotrawstwa w projektach.
3. Ten krok to przejście na model pracy „na żądanie” (Pull System). Oznacza to, że praca jest „zasysana” tylko wtedy, gdy jest na nią miejsce, co zapobiega przeciążeniu.
4. Na koniec trzeba wprowadzić ciągłe doskonalenie czyli Kaizen. Regularnie mierzenie wyników, zbieranie opinii i organizowaniu krótkich, ale częstych sesji przeglądu pomoże wykryć i wdrożyć małe usprawnienia, które w dłuższej perspektywie dadzą olbrzymią różnicę.

Wprowadzając koncepcję Lean Management, zespoły często napotykają pułapki, które potrafią zniweczyć nawet najlepiej zaplanowane wysiłki. Najgroźniejszym z nich jest błąd kulturalny – ignorowanie ludzi. Nie wolno traktować Lean wyłącznie jako zbioru narzędzi lean, lecz należy skupić się na zmianie kultury pracy, promując szacunek dla pracowników i ciągłe doskonalenie. Częstym błędem jest też ślepe kopiowanie przykładów Lean Management z innych firm. Zamiast tego, konieczne jest zrozumienie zasad lean i dostosowanie ich do unikalnej specyfiki danego projektu. Należy również unikać zbyt dużego wdrożenia – zarządzanie lean jest procesem małych, ciągłych usprawnień (Kaizen), które wprowadzamy etapami. Ostatni krytyczny błąd to brak koncentracji na przepływie, gdzie priorytetem staje się optymalizacja przepływu pracy lean przez cały proces, a nie maksymalizacja wykorzystania poszczególnych osób w zespole.

Podsumowanie: Lean Management jako droga do efektywnego i nowoczesnego zarządzania projektami.

Lean Management to sposób, by działać wydajniej: prowadzi do szybszej realizacji, zapewnia lepszą jakość i pomaga optymalnie wykorzystać zasoby. Jest to droga do sukcesu w efektywnym zarządzaniu projektami. Aby efektywnie wykorzystać zasady Lean w praktyce, niezbędne jest odpowiednie narzędzie. FlexiProject jest programem do zarządzania projektami, który wspiera kluczowe cele zarządzania lean.